اگر شما مقیم ایران هستید و می خواهید با خودروی ایرانی خود به مسافرت خارجی بروید و یا اینکه مقیم خارج هستید و می خواهید با خودرویی که در خارج دارید به ایران بیایید بهتر است قوانین مربوط به عبور خودرو در قلمرو ایران را مطالعه کنید .
ورود و خروج خودرو به صورت موقت به دو طریق زیر انجام می شود
1- اظهار در گمرک و سپردن تضمین لازم
2- استفاده از دقترچه های کارنه دوپاساژ، تریپتیک یا دیپتیک
ورود موقت خودرو به کشور
روش اول : استفاده از دقترچه های کارنه دوپاساژ، تریپتیک یا دیپتیک
“کارنه دو پاساژ” دفترچه عبور گمرکی است که جهت تسهیل در تردد از مرزهای زمینی برخی کشورها جهت وسایل نقلیه موتوری صادر و تحویل می گردد. این مجوز به صورت 5 ، 10 ، 15 و 25 برگی است که در هر بار عبور از مرز یک کشور یک برگ آن باطل می گردد. مدت اعتبار این دفترچه ها یک سال از تاریخ صدور آن می باشد. همچنین دفترچه های کارنه مصرف نشده قابل تمدید نیز می باشد. شایان ذکر است کارنه دو پاساژ تنها در دفتر مرکزی کانون جهانگردی و اتومبیلرانی جمهوری اسلامی ایران ارائه می گردد.
آئین نامه اجرایی قانون امور گمرکی ایران در خصوص استفاده از دفترچه های بین المللی چنین می گوید :
ماده۱۴۲ـ مسافران غیرمقیم ایران که با وسایل نقلیه شخصی خود وارد کشور می‌شوند، هرگاه برای وسایل یاد شده جواز عبور (کارنه دوپاساژ، تریپتیک یا دیپتیک) از کانونهای جهانگردی کشورهای ملحق به قرارداد گمرکی ورود موقت وسایل نقلیه شخصی سال ۱۹۵۴ منعقده در نیویورک در دست داشته و به گمرک ورودی ارایه دهند می‌توانند تا سه ماه با توجه به مدت اعتبار کارنه دوپاساژ یا تریپتیک یا دیپتیک بدون الزام به تسلیم اظهارنامه یا تأدیه وجه‌الضمانی به گمرک از وسیله نقلیه خود در کشور استفاده نمایند و یا در مدت مذکور چندین بار با وسیله خود از راههای مجاز وارد و خارج شوند. گمرک ایران می‌تواند به درخواست متقاضی در صورت داشتن عذر موجه مدت استفاده از وسیله نقلیه در داخل کشور را حداکثر تا پایان مدت اعتبار جواز تمدید نماید.
تبصره ۱ـ استفاده از مزایای این ماده منوط به اجتماع شرایط زیر در جواز عبور می‌باشد:
۱ـ جواز یاد شده برای ورود وسیله نقلیه به ایران دارای اعتبارباشد.
۲ـ مندرجات و اوصاف مذکور در جواز عبور با مشخصات وسیله نقلیه وارده مطابق باشد.
۳ـ در هیچ یک از قسمتهای مختلف جواز یاد شده آثار قلم خوردگی یا حک و اصلاحی وجود نداشته باشد، مگر اینکه کانون صادرکننده جواز اصلاحی را که به عمل آمده با مهر و امضای خود گواهی کرده باشد.
تبصره ۲ـ ایرانیان مقیم خارج از کشور به شرطی می‌توانند از مقررات این ماده استفاده نمایند که قبل از ورود به ایران حداقل سه ماه متوالی در خارج اقامت داشته باشند.
ماده۱۴۳ـ گمرک ورودی در صورتی که جواز عبور ارایه شده جامع شرایط مذکور در بند(۱)تبصره ماده (۱۴۲) باشد، مشخصات جواز وسیله نقلیه را در دفتر مخصوص شماره‌گذاری و پمپ شده ثبت و نسبت به سه نوع جواز عبور مذکور در ماده یاد شده به‌شرح زیر عمل می‌نماید:
۱ـ در مورد کارنه دوپاساژ که معمولاً هر صفحه آن مرکب از دو قطعه جداشدنی و یک قطعه سوش می‌باشد، قطعه اول را از جواز مجزا و قطعه دوم با سوش جواز را پس از قید شماره و ثبت گمرک در سوش بدون تشریفات دیگری به صاحب جواز مسترد و وسیله نقلیه را در اختیار او می‌گذارد.
۲ـ در مورد تریپتیک و دیپتیک که دارای قطعات جدانشدنی نمی‌باشند فقط شماره و ثبت گمرک در حین ورود و خروج در محل روادید قید و وسیله نقلیه در اختیار صاحب آن گذاشته می‌شود.
تبصره ـ گمرک ورودی باید از دارنده جواز عبور استعلام کند که از کدام یک از مرزهای کشور با وسیله نقلیه خود خارج خواهد شد و جواب او را در دفتر مذکور منعکس و مراتب را به گمرک مرز خروجی اطلاع دهد. همچنین دارنده جواز را متوجه کند، در صورت فروش وسیله نقلیه خود در ایران باید قبل از تسلیم به خریدار به یکی از گمرک‌های مجاز مراجعه و با ارایه پروانه عبور و انجام تشریفات مقرر برای واردات قطعی، حقوق ورودی و هزینه‌های انجام خدمات آن را پرداخته و پروانه گمرکی دریافت کند و در غیر این صورت مراتب مشمول مقررات قاچاق گمرکی خواهدبود. هنگام خروج، گمرک مرز پس از معاینه وسیله نقلیه و تطبیق مشخصات آن با جواز عبور مراتب را در دفتر مخصوص شماره‌گذاری و پلمب شده به وسیله‌گمرک ثبت و خروج وسیله نقلیه را به‌گمرک ورودی اطلاع خواهد داد.
ماده ۱۴۴ـ هرگاه وسیله نقلیه که به موجب جواز عبور وارد می‌شود از کشور خارج نگردد مراتب به وسیله گمرک ورودی یا خروجی به گمرک ایران اعلام می‌گردد تا برای پیگرد قانونی از مجرای کانون جهانگردی و اتومبیلرانی جمهوری اسلامی ایران اقدام نماید.
روش دوم : سپرده نقدی یا ضمانت نامه بانکی یا تضمین بیمه نامه
کسانی که به دلایلی موفق به اخذ دفتر چه کارنه دو پاساژ یا تریپ تیک نشده اند، می توانند در مرز ورودی با سپرده نقدی یا ضمانت نامه بانکی یا تضمین بیمه نامه نسبت به اخذ پروانه ورود موقت با رعایت شرایط مقرر (در صورت ایرانی بودن و مقیم خارج باشند و در مورد خارجیان داشتن ویزای معتبر توریستی) اقدام نمایند. این روش به دلیل طولانی بودن مراحل اداری توصیه نمی شود.
خروج موقت خودرو
اما اگر می خواهید با خودروی خود به خارج از کشور مسافرت کنید مراحل و روش کار به شرح زیر می باشد.
برای دریافت پلاک ترانزیت و دفترچه بین المللی متقاضی باید گواهی نامه بین المللی داشته باشد بنابراین در اولین مرحله متقاضی باید نسبت به اخذ گواهینامه بین المللی اقدام کند. مدت اعتبار گواهی نامه بین المللی یک سال است و غیر قابل تمدید است و پس از اتمام مدت اعتبار، دارنده گواهی نامه باید گواهی نامه جدید اخذ کند. گواهینامه رانندگی جمهوری اسلامی ایران که حداقل یک ماه و یک روز از اعتبار آن باقی مانده، ارائه یک قطعه سه در چهار، ارائه گواهینامه بین المللی قبلی در صورت دارا بودن، ارائه تصویر صفحه اول گذرنامه و تکمیل فرم درخواست فارسی و لاتین مدارکی هستند که برای اخذ گواهینامه بین المللی الزامیست.
متقاضی سفر برون مرزی با خودرو شخصی پس از دریافت گواهینامه بین المللی باید نسبت به پلاک ترانزیت و دفترچه مالکیت بین المللی اقدام کند. دفترچه مالکیت بین المللی حاوی تمامی اطلاعات خودرو و راننده آن است و هر دفترچه شماره سریال منحصر به فردی دارد. گواهینامه‌های مالکیت بین المللی وسیله نقلیه یک سال اعتبار از تاریخ صدور دارد و قابل تمدید نیست و پس از انقضاء دارنده باید نسبت به صدور گواهینامه مالکیت جدید اقدام کند.
متقاضی برای اخذ دفترچه بین المللی باید اصل پروانه خروج موقت، اصل گذرنامه مالک یا راننده مطابق اسامی معرفی شده در پروانه خروج، کارت خودرو یا شناسنامه مالکیت خودرو را به همراه داشته باشد و فرم‌های مربوطه را نیز تکمیل کند.
پس از اخذ تمامی این مدارک، متقاضی می‌تواند پلاک ترانزیت را دریافت کند. با تکمیل مدارک فوق و به همراه داشتن آن‌ها، به سند دیگری برای دریافت پلاک ترانزیت نیازی نیست. پلاک ترانزیت حاوی همان شماره سریال دفترچه بین المللی است. نکته مهم این است که متقاضیان باید بدانند تمامی مدارک فوق مدت اعتبار و انقضاء دارند اما پلاک ترانزیت برای خودرو است نه مالک خودرو به این معنی که با فروش آن خودرو پلاک ترانزیت هم باید به فروشنده داده شود و هر خودرویی تا پایان عمر خود تنها یک پلاک ترانزیت خواهد داشت. { این قسمت برگرفته از هفته نامه تعطیلات نو می باشد }