شماره /۴۷۸۶۴ت۶۰۸۷۸ه تاریخ 22/03/1402
هیئت وزیران در جلسه 17 /3 /1402 به پیشنهاد ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز و تأیید رییس قوه قضاییه و به استناد ماده (42) مکرر الحاقی قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز – مصوب 1400 – مصادیق و شرایط تشخیص ظن قوی موضوع ماده مذکور را به شرح زیر تصویب کرد:
مصادیق و شرایط تشخیص ظن قوی موضوع ماده (42) مکرر قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب 1402,03,17 با اصلاحات و الحاقات بعدی
ماده 1 – در این تصویب نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می رود:
1 – قانون: قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز – مصوب 1392 – با اصلاحات بعدی آن.
2 – ستاد: ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز موضوع ماده (3) قانون؛
3 – کاشف: دستگاه های موضوع ماده (36) قانون و ضابطین مربوط در حدود وظایف محوله قانونی؛
4 – فرآورده و مشتقات نفتی و محصول پتروشیمیایی: تمامی محصولات موضوع دستورالعمل اصلاح و بهبود (ساماندهی) فرآیندهای صادرات، واردات، عبور (ترانزیت) و معاوضه (سوآپ) نفت خام، میعانات گازی و فرآورده ها و مشتقات نفتی در امور گمرکی، موضوع ماده (45) آیین نامه اجرایی مواد (5) و (6) قانون موضوع تصویب نامه شماره 46443 /ت51559هـ مورخ 23 /4 /1395 و اصلاحات بعدی آن.
5 – مبادی رسمی: مسیرهای مندرج در تبصره (1) ماده (103) قانون امور گمرکی – مصوب 1390 – .
6 – وسیله نقلیه: هرگونه وسیله نقلیه حامل بار یا بدون بار اعم از موتوری و غیرموتوری (چهارپایان و احشام).
ماده 2 – جز در موارد جرم یا تخلف مشهود حوزه قاچاق که مطابق ماده (44) قانون آیین دادرسی کیفری – مصوب 1392 – عمل می شود، در فرض غیرمشهود بودن قاچاق، ضابط با رعایت مقررات تبصره (1) ماده (41)، ماده (42) مکررو ماده (44) قانون و این تصویب نامه اقدام و صورتجلسه کشف را حسب مورد به دادسرای عمومی و انقلاب یا شعب تعزیرات حکومتی ارسال می نماید.
ماده 3 – کاشف در صورت برخورد با موارد ظن قوی به قاچاق و سایر جرایم و تخلفات موضوع قانون، به شرح زیر اقدام می نماید:
1 – در مسیرها و گلوگاه های ایست و بازرسی مصوب شورای امنیت کشور، اعم از آبی و زمینی مطابق شرایط و ضوابط حاکم بر این مناطق عمل می کند.
تبصره – مسیرها و گلوگاه های موقت عبوری در هر استان به درخواست کمیسیون برنامه ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان و پس از تصویب شورای تأمین استان تعیین و اعلام می گردد.
2 – در اماکن گمرکی مراتب با هماهنگی رییس گمرک محل به یگان حفاظت گمرک اعلام می گردد یا در فرض حضور سایر کاشفین در این اماکن بنا بر مجوز دادستان یا تعزیرات حکومتی، مطابق قانون آیین دادرسی کیفری – مصوب 1392 – و قانون اقدام می گردد.
ماده 4 – مصادیق نحوه احراز ظن قوی به قاچاق و سایر جرایم و تخلفات موضوع قانون به شرح زیر است:
1 – عبور اشخاص با وسیله نقلیه از مبادی غیررسمی اعم از ورودی یا خروجی؛
2 – هرگونه جا به جایی کالای موضوع تبصره (4) ماده (18) قانون با وسیله نقلیه، بدون ارائه مجوزهای قانونی لازم حسب مورد، در تمامی مسیرها؛
3 – تردد وسایل نقلیه هوایی، زمینی، دریایی و ریلی حامل محموله های بار ورودی و خروجی که لزوماً باید از طریق مبادی رسمی وارد کشور و یا از آن خارج شوند، خارج از مسیرهای مجاز؛
4 – تردد هرگونه وسیله نقلیه در حال حمل بار در مناطق مرزی از غیرمسیرهای مجاز دائمی ؛
5 – تردد هرگونه وسیله نقلیه حامل کالاهای ممنوع از جمله کالاهای موضوع تبصره (4) ماده (22) قانون و کالاهای موضوع تبصره بند (ج) ماده (1) قانون؛
6 – مشاهده هرگونه وسیله نقلیه مهر و موم (پلمپ) شده گمرکی یا عبوری با مهر و موم (پلمپ) باز شده، مخدوش یا سایر ایرادات ظاهری قابل توجه از قبیل پاره بودن چادر؛
7 – اطلاعات حاصل از دوربین های پایش (کنترل) تردد جاده ای حاکی از مظنون بودن خودروی حامل، از قبیل سرعت غیرمجاز و غیرمتعارف و یا حرکت مارپیچ
8 – اعلام سامانه (سیستم) ها و ابزارهای نوین (مدرن) نظیر پویشگر (اسکنر) خودروهای در حال حرکت و همچنین دستگاه های توزین در حرکت مبنی بر مظنون بودن خودروی حامل و یا دوربین های مجاری عرضه فرآورده و مشتقات نفتی و محصول پتروشیمیایی؛
9 – اطلاعات ارسالی دائر بر ظن قوی به قاچاق، از سامانه های هوشمند موضوع مواد (5) و (6) قانون و سامانه جامع تجارت؛
10 – خروج یا انحراف غیرمتعارف از مسیر تعیین شده در بارنامه؛
11 – تردد وسیله نقلیه باری حامل کالاهای تجاری خارجی بدون بارنامه یا اسناد مثبته گمرکی که تعویض و یا برداشت قسمتی از بار آن یا اضافه نمودن بار به آن با قرائن و امارات موجود مانند تغییر وزن، تغییر بار گنج، فک یا مخدوش بودن مهر و موم (پلمپ)، پاره بودن چادر یا سیم دور آن، مشکوک بودن لولاهای درب بار گنج، قابل تشخیص باشد؛
12 – تردد وسیله نقلیه باری حامل کالای رویه عبور (ترانزیت) داخلی و خارجی که تعویض و یا برداشت قسمتی از بار آن با قرائن و امارات موجود مانند تغییر وزن، تغییر بارگنج، فک یا مخدوش بودن مهر و موم (پلمپ)، پاره بودن چادر یا سیم دور آن، مشکوک بودن لولاهای درب بار گنج قابل تشخیص باشد؛
13 – تردد وسیله نقلیه تغییر یافته به صورت نامتعارف جهت قاچاق کالا یا حمل کالای قاچاق، مانند افزایش ارتفاع یا تعبیه جاساز از جمله مخزن سوخت (باک) اضافی؛
14 – تردد وسایل نقلیه حامل بار در مسیرها و گلوگاه های عبور کالا با چینش بار نامتعارف یا به هم ریختگی محموله به نحوی که احتمال دستکاری بار وجود داشته باشد؛
15 – تردد وسایل نقلیه سنگین حامل بار در ساعات ممنوعیت تردد برای خودروهای سنگین در مسیرهای اعلامی از سوی ستاد، به استثنای خودروهای دارای مجوز از مراجع قانونی؛
16 – بروز رفتار نامتعارف از سوی حامل کالا از قبیل عدم توجه به اخطار پلیس برای ایست، یا متواری شدن در مسیرها و گلوگاه های قاچاق؛
17 – تردد وسایل نقلیه آبی در آب های سرزمینی در حال حمل کالا از مسیرهای غیرمجاز یا نامتعارف مانند خورهای و اسکله های غیرمجاز، پهلو گرفتن یا لنگر انداختن وسایل نقلیه آبی که وارد آب های سرزمینی کشور می شوند، اعم از خالی یا حامل کالا، در اسکله ها یا لنگرگاه های غیرمجاز، مصادیق ماده (103) قانون امور گمرکی؛
18 – خروج وسایل نقلیه آبی پهلو گرفته در اسکه ها و لنگرگاه های مجاز، بدون انجام تشریفات مربوط یا مشاهده تخلیه یا بارگیری وسایل نقلیه آبی که قبل از انجام تشریفات مربوط در اسکله های مجاز پهلو گرفته اند یا در لنگرگاه های مجاز لنگر انداخته اند؛
19 – فرود هواپیما یا نشستن بالگرد یا پهباد در محل های غیرمجاز، جز در موارد اضطرار؛
20 – حمل بار در خودروی نامتناسب با محموله (مانند حمل دارو یا مواد غذایی فاسد شدنی در خودروهای فاقد یخچال، یا حمل سوخت در خودروهای فاقد مخزن (تانکر) سوخت، یا حمل کالای مصرفی بادوام در خودروی یخچال دار؛
21 – تردد خودروی حامل کالا که بدون پلاک و یا با پلاک مخدوش یا پوشانده شده باشد.
22 – مواجهه با خودروهای عبوری حامل کالا در محل ها و یا مسیرهای نامتعارف.
23 – مواجهه با خودروی خارجی خالی که اسناد گمرکی منقضی نشده (دارای مهلت خروج یا تحویل) مربوط به رویه های عبور خارجی، عبور داخلی و مرجوعی به همراه دارد؛
24 – اعلام سایر کاشفان به ضابطان دائر بر حمل کالای قاچاق با ذکر دقیق مشخصات خودروی حامل، در صورتی که به همراه ارائه گزارش، اسناد و یا قرائن و امارات متقن باشد؛
25 – اقدام به خارج نمودن کالاهای موضوع قاچاقی خروجی (کالاهای مشمول تبصره (4) ماده (18) قانون، کالاهای یارانه ای و کالاهای ممنوع الصدور اعم از قانونی و دولتی) در نزدیکی مرزهای کشور با وجود قرائن و امارات قوی مانند مشاهده وانت بار پر از بشکه یا ظرف پلاستیکی (گالن) نفت یا فرآورده و مشتقات نفتی و محصول پتروشیمیایی در نزدیکی مرز خروجی.
26 – حمل زغال یا چوب یا گیاهان دارویی یا ذخایر ژنتیکی و نهاده های گیاهی یا دامی بدون اسناد قانونی بهره برداری و حمل موضوع ماده (25) مکرر قانون.
27 – حمل و نقل کالای مصرفی بادوام خارجی در سطح تجاری؛
ماده 5 – کاشفان موظفند جهات ظن قوی و نحوه حصول آن را به صورت دقیق و صریح در صورتجلسه کشف خود قید نمایند.
ماده 6 – چنانچه پس از بررسی های لازم، ظن ایجاد شده برای کاشف از بین برود، موظف است فوراً محدودیت های ایجاد شده را رفع نموده و اقدام خود را با قید زمان دقیق ابتدا و انتهای اقدام و شرح مختصری از مورد بازرسی شده و ملاحظات خاص، در پایان روز کاری مأموریت به مافوق خود اعلام نماید.
ماده 7 – در صورت تحقق ظن به قاچاق در مورد خودروهای عبور (ترانزیت) خارجی یا داخلی، در اسرع وقت و حداکثر ظرف (24) ساعت، خودرو به همراه گزارش توقف آن حاوی شرح دلیل توقف و قرائن و امارات ظن آور، به نزدیک ترین گمرک محل هدایت و با حضور نماینده گمرک فک مهر و موم (پلمپ) و بازرسی و در صورت لزوم، مهر و موم (پلمپ) مجدد و تنظیم صورت جلسه انجام می گردد. در صورت ضرورت، نماینده گمرک برای فک مهر و موم (پلمپ) و بازرسی به محل توقف اعزام خواهد شد.
ماده 8 – در صورت توقیف خودروهای مظنون و احراز لزوم تشکیل پرونده در مرجع رسیدگی موضوع ماده (44) قانون، تمامی فرآیند اعلام تخلف یا جرم، تشکیل پرونده و ارسال کالا یا ارز به مرجع نگهدارنده موضوع مواد (53)، (55) و (56) قانون در اسرع وقت و حداکثر ظرف (24) ساعت صورت می گیرد.
ماده 9 – در کلیه موارد کشف کالای قاچاق، تنظیم فوری تمامی قسمت های صورتجلسه کشف کالا در همان محل کشف کالا، امضای صورتجلسه توسط افراد حاضر در محل، ارائه رسید کالای مکشوفه با ذکر دقیق مشخصات آن به صاحب کالا و نگهدارنده موضوع مواد (53)، (55) و (56) قانون یا حامل، الزامی است. در صورت استنکاف افراد حاضر از امضای صورتجلسه، موضوع باید در صورتجلسه منعکس گردد.
تبصره – تنظیم صورتجلسه کشف، جز در موارد تنظیم الکترونیک، باید صرفاً در برگه (فرم) های مخصوص صورتجلسه کشف و تشخیص اولیه ارزش کالا و ارز قاچاق که در پیوست آیین نامه اجرایی مواد (5) و (6) قانون درج شده است، با رعایت مصوبه یکصد و بیست و چهارمین جلسه ستاد، انجام شود.
ماده 10 – دستگاه های کاشف موظفند دوره های آموزش مفاد این تصویب نامه را برای مأموران و بازرسان خود با هماهنگی ستاد برگزار نمایند.
ماده 11 – دستگاه های موضوع این تصویب نامه موظفند بر اقدامات مأموران اجرایی مبارزه با قاچاق کالا و ارز دستگاه متبوع نظارت نموده و سالانه گزارش آمار تحلیلی و مقایسه ای از آمار توقف و بازرسی ها را به ستاد ارائه نمایند.
محمد مخبر
معاون اول رییس جمهور