قانون امور گمرکی در خصوص کابوتاژ چنین می گوید :
مبحث هفتم ـ رویه کرانبری (کابوتاژ)
ماده ۹۹ ـ کرانبری(کابوتاژ) [93] رویه ای است که براساس آن کالای داخلی از یک گمرک مرزی به گمرک مرزی دیگر در قلمرو گمرکی از راه دریا یا رود خانه های مرزی حمل می گردد.
کالایی که از لحاظ نزدیکی راه با رعایت صرفه تجاری از یک نقطه به نقطه دیگر قلمرو گمرکی از راه های زمینی مجاز با عبور از خاک کشور خارجی و همچنین کالایی که از راه دریا یا رودخانه های مرزی به مناطق آزاد حمل می شود در صورتی که برای مصرف در این مناطق باشد نیز مشمول مقررات کرانبری(کابوتاژ) می شود. در این موارد هرگاه کالای کرانبُرد (کالای کابوتاژی) با وسایل نقلیه داخلی حمل شود وسیله نقلیه نیز تابع رویه کالای کرانبُرد (کالای کابوتاژی) است.
93- طبق تعریف واژه نامه سازمان جهانی گمرک موضوع ماده (1) این قانون :
«کابوتاژ» عبارت است از «حمل و نقل کالا از طریق آب های ساحلی». کالای پذیرفته شده به عنوان کابوتاژ به عنوان «کابوتاژ» کالای داخلی است، یعنی ساخت و تولید داخل یا کالای خارجی است که پیش تر از گمرک خارج شده و دیگر زیر نظارت گمرک نیست.
تبصره ـ نحوه تشریفات اظهار و اسناد مربوطه، ارزیابی و میزان تضمین در حدود مقررات این قانون در آییننامه اجرائی تعیین میگردد.
ماده ۱۰۰ ـ کالایی که صدور آن از کشور مجاز است و صدور آن مشمول پرداخت هیچ گونه وجهی نیست را می توان با انجام تشریفات و مقررات مربوطه به عنوان کرانبر (کابوتاژ) حمل نمود. گمرک ایران می تواند با کرانبری (کابوتاژ) کالای ممنوع الصدور یا کالایی که به موجب قانون و مقررات مجاز مشروط است با اخذ تضمین یا تعهد یا قیود دیگر موافقت نماید.
ماده ۱۰۱ ـ هرگاه مدت اعتبار پروانه کرانبری (کابوتاژ) برای رسیدن کالا به گمرک مقصد منقضی گردد و تا سه ماه بعد از انقضاء آن از طرف صاحب کالا گواهینامه گمرک مقصد مبنی بر ورود کالا ارائه نشود آن کالا مانند کالای به مقصد نرسیده تلقی و به نحو زیر عمل می شود:
الف ـ درصورتی که کالای موضوع کـرانبری (کابوتاژ) از نوع مجاز باشد نسبت به اجرای تعهد یا تضمین مأخوذه اقدام و سپس پروانه خروجی صادر می گردد.
ب ـ درصورتی که کالای موضوع کرانبری (کابوتاژ)، کالای ممنوع الصدور یا مجاز مشروط باشد، مشمول مقررات قاچاق است و در صورت اثبات عدم سوءنیت فقط به ضبط تضمین یا پیگیری انجام تعهد اکتفاء می شود. تا زمانی که جرم قاچاق اعلام یا وجه تضمین یا تعهد به درآمد منظور نشده است، تحویل کالا با اخذ جریمه انتظامی موضوع ماده (۱۰۹) این قانون بلامانع است.
تبصره ـ در مواردی که با ارائه مدارک و مستندات معتبر مورد تأیید گمرک، محرز شود کالای کرانبُرد (کالای کابوتاژی) در اثناء حمل به علل قوه قهریه (فورس ماژور) از بین رفته است گمرک ایران مجاز است آن را به مقصد رسیده تلقی کند و علاوه بر دستور ابطال تضمین یا تعهد از تعقیب موضوع نیز خودداری نماید.
آئین نامه اجرایی قانون امور گمرکی ایران نیز در مواد 173 تا 182 به بحث کالای کابوتاژ و قوانین مربوط به آن پرداخته است :
مبحث ششم ـ کرانبری (کابوتاژ)
ماده۱۷۳ـ برای انجام تشریفات کالای کرانبری، صاحب کالا یا نماینده قانونی وی باید اظهارنامه ضمیمه شده به اسناد مالکیت کالا و مجوزهای مورد نیاز و تضمین لازم (در صورت تعلق) یا تعهد یا قیود دیگر را به گمرک تسلیم نماید.
تبصره ـ برای وسایل نقلیه دریایی داخلی حامل کالای کرانبری به جای اظهارنامه به اخذ تعهد و ثبت در دفاتر اکتفا میشود.
ماده۱۷۴ـ کالای کرانبری باید در مدتی که از طرف گمرک مبدأ تعیین میشود به گمرک مقصد برسد.
مدت یاد شده را گمرک مبدأ در هر مورد با توجه به نوع وسایل نقلیه، مسافت، کیفیت راه و فصول مختلف سال تعیین مینماید. علاوه بر مدت مذکور، گمرک مهلت دیگری نیز برای ارایه اظهارنامه گواهی شده گمرک مقصد که حداکثر آن سه ماه از تاریخ وصول کالا به گمرک مقصد خواهد بود، تعیین خواهد نمود.
ماده۱۷۵ـ پس از پایان عملیات ارزیابی و صدور پروانه کرانبری با پلمب بستهها و در صورت قابل پلمب بودن وسیله حمل با پلمب آن نسخهای از پروانه و اظهارنامه کرانبری در اختیار صاحب کالا قرار میگیرد.
پروانه کران بری در تمام مدت حمل باید همراه محموله باشد. در صورتی که کالای کران بری موضوع یک پروانه با بیش از یک وسیله حمل شود طبق ماده (۱۰۱) اقدام خواهد شد.
ماده۱۷۶ـ تمدیدمهلت یا تغییر گمرک مقصد کالای کرانبری با درخواست کتبی صاحب کالا و موافقت رییس گمرک مبدأ امکان پذیر است که در این صورت مراتب بهگمرک مقصد اولیه نیز اعلام خواهد شد.
ماده۱۷۷ـ بلافاصلهپس از رسیدن محموله کران بری به گمرک مقصد، در صورتی که مهلت پروانه کران بری منقضی نشده باشد مأموران گمرک مشخصات کالا را با مندرجات پروانه تطبیق و بستهها و پلمب آنها را معاینه میکنند و چنانچه اختلافی مشاهده نشد ورود کالا را با قید تاریخ در محل مخصوص اظهارنامه کران بری تصدیق، امضا و به صاحب کالا تسلیم مینمایند.
ماده۱۷۸ـ هر محموله کران بری که بعد از انقضای مهلت پروانه به گمرک مقصد برسد در صورتی که نسبت به وصول تضمین یا پیگیری تعهد اقدامی نشده باشد با اخذ جریمه انتظامیبه تشخیص رییس گمرک اجازه تخلیه و ورود کالا داده میشود.
در مواردی که علت تاخیر ناشی از قوه قهریه (فورس ماژور) یا عذر موجهی باشد در این صورت گمرک مقصد باید مراتب را با ارسال مدارک صاحب کالا مبنی بر اثبات وجود اتفاقات قهری یا عذر موجه به گمرک ایران گزارش نماید. اگر گمرک ایران دلایل را کافی و قانعکننده تشخیص دهد اجازه صدور گواهی ورود محموله را به گمرک مقصد خواهد داد و مراتب را به گمرک مبدأ برای عدم وصول تضمین یا استرداد آن اعلام مینماید.
ماده۱۷۹ـ هرگاه پلمب یک یا چند بسته از محموله کرانبری شکسته شده باشد:
محتویات بسته یا بستهها بازرسی میشود و در صورتی که محتویات آنها با مندرجات پروانه مطابق باشد و معلوم گردد که پلمبها غیر عمد شکسته یا از بین رفته است، گمرک مقصد اظهارنامه را گواهی و به صاحب آن تسلیم مینماید. هرگاه پلمب گمرکی شکسته یا محو شده و مشخصات کالای محتوی بسته مربوط با مندرجات پروانه کرانبری مغایر باشد علاوه بر وصول تضمین یا پیگیری برای اجرای تعهد، با کالا براساس مقررات کالای ورودی و در مورد کالای ایرانی مانند کالای صادراتی بازگشتی رفتار خواهد شد.
ماده ۱۸۰ـ هرگاه در گمرک مقصد مشاهده شود که تعداد بستههای یک محموله کرانبری زیادتر از تعداد مندرج در پروانه کرانبری است :
مقدار اضافی کالای وارده از خارج و در مورد کالای ایرانی کالای صادراتی بازگشتی تلقی و حسب مورد طبق مقررات مربوط نسبت به آنها رفتار میشود و آن مقداری که مربوط به پروانه کرانبری است پس از رسیدگی و حصول اطمینان از ارتباط آن با پروانه کرانبری در اختیار صاحب کالا گذاشته میشود و گواهی ورود آن مقدار نیز صادر و تسلیم میگردد.
ماده۱۸۱ ـ هرگاه در گمرک مقصد مشاهده شود که تعداد بستههای یک محموله کرانبری کمتر از تعداد مندرج در پروانه کرانبر میباشد:
گواهی ورود فقط نسبت به مقدار موجود صادر و پس از رسیدگی و احراز ارتباط بستهها با پروانه مربوط به صاحب کالا تسلیم میشود. در ضمن گمرک مقصد موظف است مراتب را به گمرک مبدأ اعلام تا به مقدار کسری کالا نسبت به وصول تضمین و یا اجرای تعهد اقدام نماید.
ماده۱۸۲ ـ صاحب کالای کرانبری اظهارنامه گواهی شده ورود مجدد کالا را که از طرف گمرک مقصد صادر گردیده و به گمرک مبدأ تسلیم مینماید. گمرک مبدأ در صورتی که گواهینامه حاکی از ورود کالا به گمرک مقصد در مهلت تعیین شده را رویت نماید، دستور تسویه تضمین یا ابطال تعهد را صادر و اظهارنامه گواهی شده مذکور را به همراه سابقه پروانه بایگانی مینماید.
تبصره۱ـ در هر یک از گمرکهای مبدأ و مقصد باید اطلاعات مربوط به کالای کرانبری در خصوص ثبت ورود و خروج کالا نگاهداری شود.
تبصره۲ـ گمرک مبدأ موظف استبلافاصله پس از صدور پروانه کران بری مراتب را به گمرک مقصد اعلام و گمرک مقصد موظف است پس از وصول کالا چگونگی ورود کالا و تاریخ ورود آن را با قید شماره و تاریخ اظهارنامه ورود به گمرک مبدأ اطلاع دهد.