اصلاح دستورالعمل نحوه استرداد مالیات و عوارض ارزش افزوده صادرکنندگان کالا

مقدمه:   دانلود دستورالعمل + فرم های پیوستی 
برابر مفاد ماده 17 قانون مالیات بر ارزش افزوده «مالیاتهایی که مؤدیان در موقع خرید کالا یا خدمت برای فعالیتهای اقتصادی خود به استناد صورتحسابهای صادره موضوع این قانون پرداخت نمودهاند، حسب مورد از مالیاتهای وصول شده توسط آنها کسر و یا به آنها مسترد میگردد. ماشینآلات و تجهیزات خطوط تولید نیز از جمله کالای مورد استفاده برای فعالیتهای اقتصادی مؤدی محسوب میگردد.
تبصره 1 –در صورتی که مؤدیان مشمول حکم این ماده در هر دوره مالیاتی اضافه پرداختی داشته باشند، مالیات اضافه پرداخت شده به حساب مالیات دورههای بعد مؤدیان منظور خواهد شد و در صورت تقاضای مؤدیان، اضافه مالیات پرداخت شده ظرف دوره بعد، از محل وصولیهای جاری درآمد مربوط، مسترد خواهد شد» در این چارچوب دستورالعمل حاضر به عنوان ضوابط اجرایی و فرمهای استرداد مالیات و عوارض، برای آن دسته از مؤدیان که مانده اضافه پرداختی اظهار نموده و متقاضی استرداد گردیدهاند، توسط سازمان امور مالیاتی کشور تدوین گردیده است.
ماده 1 –شرایط استرداد:
1-1 مؤدیانی که مبادرت به درخواست استرداد اضافه پرداختی مالیات وعوارض مینمایند بایستی باستناد ماده ۱۸ قانون مالیات برارزش افزوده، در نظام مالیات بر ارزش افزوده ثبت نام نموده باشند.
1-2 متقاضی استرداد بایستی اظهارنامه دوره مالیاتی مربوط را مطابق مفاد ماده٢١ قانون مالیات بر ارزش افزوده تکمیل و تسلیم نموده باشد.
تبصره: در صورت عدم تسلیم اظهارنامه مطابق مفاد ماده (٢١ (قانون مالیات بر ارزش افزوده، اضافه پرداختی مؤدی قابل استرداد در این دوره نبوده و صرفاً با رعایت سایر مقررات مربوطه (از جمله اختیار سازمان به رسیدگی و حسابرسی) قابل انتقال به حساب مالیات و عوارض دوره بعد خواهد بود.
1-3 درخواست استرداد منوط به وجود اضافه پرداختی (مازاد مالیات و عوارض پرداختی نسبت به مالیات وعوارض دریافتی) و انتخاب روش دو بخش ج مندرج در اظهارنامه تسلیم شده هر دوره مالیاتی میباشد.
تبصره : در صورت درخواست استرداد، مؤدی میبایست علاوه بر درج درخواست استرداد در فرم اظهارنامه، فرم درخواست استرداد (پیوست شماره یک) را تکمیل و حداکثر ظرف سی روز از انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه به اداره امور مالیاتی مربوطه تسلیم نماید. در صورت عدم درج درخواست استرداد در فرم اظهارنامه و عدم ارائه فرم درخواست استرداد در مهلت مقرر (سی روز) درخواست استرداد کأنلمیکن تلقی و اضافه پرداختی مؤدی با رعایت سایر مقررات مربوطه (از جمله اختیار سازمان به رسیدگی و حسابرسی) به حساب مالیات و عوارض دوره بعدی منظور خواهد گردید.
1-4 کلیه مؤدیان این نظام مالیاتی از جمله مؤدیان محترم متقاضی استرداد (مطابق ماده 34 قانون مالیات برارزش افزوده) مکلفند کلیه اسناد و مدارک معاملات خود را ثبت و نگهداری نموده و در صورت لزوم و درخواست به اداره امور مالیاتی مربوطه ارائه نمایند.

ماده 34 – مودیان مشمول مالیات موضوع این قانون مکلفند از دفاتر، صورت حسابها و سایر فرمهای مربوط، ماشینهای صندوق و یا سایر وسایل و روشهای نگهداریحساب که سازمان امور مالیاتی کشور تعیین میکند، استفاده نمایند. مدارک مذکور بایستی به مدت ده سال بعد از سال مالی مربوط توسط مودیان نگهداری و در صورت مراجعه ماموران مالیاتی به آنان ارائه شود

1-5 مؤدیان نظام مالیات بر ارزش افزوده که متقاضی استرداد میباشند، مکلفند همراه فرم تکمیل شده درخواست استرداد و یا حداکثر ظرف سی روز از انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه، اسناد و مدارک مثبته مذکور در ماده 2 این دستورالعمل را به اداره امور مالیاتی ذیربط ارائه نمایند.
1-6 کلیه اسناد و مدارک استرداد می بایست به نام و متعلق به مؤدی باشد.
ماده 2 –مدارک و مستندات:
2-1 مدارک و مستندات لازم برای ارائه به اداره امور مالیاتی در مورد واردات عبارتند از؛
 تصویر پروانه سبز وارداتی،
 تصویر قبض پرداخت مالیات و عوارض ارزش افزوده در گمرک (در صورت عدم درج مالیات و عوارض در پروانه سبز گمرکی)
 صورتحسابهای فروش طرف خارجی (invoice Performa ) و فهرست کالا،
 تصویر بارنامه و بیمه نامه،
 تصویر مجوز وزارت صنایع و معادن و دیگر وزارتخانههای ذیربط حسب مورد
2-2 مدارک و مستندات لازم برای ارائه به اداره امور مالیاتی در مورد صادرات عبارتنداز؛
 تصویر پروانه صادراتی،
 حواله خروج کالا از انبار مؤدی،
 برگ خروجی صادره توسط گمرک (در مورد کالا)
 صورتحسابهای خرید کالاها جهت صادرات و یا تکمیل فهرست خلاصه معاملات (پیوست شماره چهار) حسب مورد
2-3 مدارک و مستندات لازم برای ارائه به اداره امور مالیاتی در مورد اضافه پرداختی ناشی از مبادلات داخل کشور عبارتند از؛
 صورتحسابهای خرید و صورتحسابهای فروش (حسب مورد)
 فهرست خلاصه معاملات مربوط به خرید و فروش (پیوست شماره چهار
تبصره 1 -آن دسته ازمؤدیان که در فعالیتهای دوره مورد رسیدگی، اقدام به واردات ماشین آلات وتجهیزات خطوط تولید نموده اند و منتج به استرداد گردیده ضروری است، در فرم درخواست استرداد ( پیوست شماره یک) قسمت مربوط به واردات ماشین آلات وتجهیزات خطوط تولید را انتخاب و ارائه نمایند.
تبصره 2 -آن دسته ازمؤدیانی که قبل از اجرای بخشنامه شماره 127374 مقام عالی وزارت امور اقتصادی و دارایی، به واردات ماشین آلات وتجهیزات خطوط تولید مبادرت نمودهاند، علاوه بر انتخاب روش دو بخش ج مندرج در اظهارنامه مربوط به استرداد یا ارائه برگ درخواست استرداد ( پیوست شماره یک) ضروری است جهت تسلیم چک، درخواست استرداد مربوط به واردکنندگان ماشین آلات وتجهیزات خطوط تولید ( پیوست شماره دو) را نیز تکمیل و تسلیم نمایند.
تبصره 3 -در صورت نیاز به اطلاعات و اسناد و مدارک تکمیلی، اداره امور مالیاتی مراتب را متعاقبأ به صورت کتبی اعلام مینماید.
تبصره 4 -بدیهی است مؤدیان می بایستی اصل و تصاویر مطابق با اصل اسناد و مدارک درخواستی استرداد را به اداره امور مالیاتی ارائه نموده که پس از مطابقت اداره امور مالیاتی، اصل اسناد و مدارک به مؤدیان عودت داده خواهد شد.
تبصره 5 -آن دسته از مؤدیان محترم که متقاضی استرداد بوده و نسبت به تکمیل و تسلیم درخواست استرداد و ارائه مدارک و مستندات لازم اقدام مینمایند ملزم میباشند فهرست خلاصه معاملات ( پیوست شماره چهار) را متناسب با نوع فعالیت خود که در هر بخش به صورت مجزا در نظر گرفته شده است تکمیل و به همراه فرم تکمیل شده درخواست استرداد و دیگر مدارک به اداره کل مالیاتی ذیربط ارائه نمایند.
تبصره 6 -مؤدی میبایست آخرین وضعیت کالاهای خریداری شده و کالاهای وارداتی در پایان دوره را که به فروش نرسیده اند، به همراه مدارک مورد نیاز استرداد به اداره امور مالیاتی اعلام نماید.
تبصره 7 -کلیه صورت حساب های خرید و فروش مؤدیان (به استثنای موارد خاصی که از سوی سازمان امور مالیاتی اعلام میشود) بایستی در چارچوب مفاد ماده 19 قانون مالیات بر ارزش افزوده صادر شود. بدیهی است آن قسمت از مدارک خرید کالا (صورتحساب خرید) که مطابق با نمونه سازمان امور مالیاتی کشور و با رعایت سایر مقررات و ضوابط مربوطه نباشد به عنوان اعتبار مالیاتی قابل قبول نبوده و وجه مربوطه مسترد نخواهد شد.
تبصره 8 -اخذ تعهدنامه کتبی از مؤدی مبنی بر کامل بودن و صحت اسناد ارائه شده برای استرداد و عدم استفاده مجدد از اسناد و مدارک ارائه شده برای استرداد وجه اضافه پرداختی ضرورت دارد، هم چنین در صورتی که ضرر و زیانی ناشی از عدم صحت اظهارات مؤدی به دولت جمهوری اسلامی ایران وارد شود مؤدی موظف به جبران خسارات وارده میباشد. (پیوست شماره نُه)
تبصره 9 -مؤدیانی که اقدام به صادرات از محل واردات مینمایند مکلفند کلیه مدارک مندرج در بندهای یک و دو ماده 2 را ارائه نمایند.
تبصره 10 -مؤدیانی که به صورت توأمان صادرات، واردات و خرید و فروش داخلی دارند که منتهی به محاسبه مبلغ درخواستی استرداد گردیده است مکلفند تمام اسناد و مدارک مندرج در بندهای یک، دو و سه ماده 2 را به اداره امورمالیاتی ارائه دهند.
تبصره 11 -ادارات کل امور مالیاتی موظف هستند در مهلت قانونی مقرر در رابطه با استرداد و در مواردی که بخشی یا کل اسناد و مدارک مؤدی نیازمند بررسی بیشتر باشد، جهت احراز صحت اظهارات مؤدیان متقاضی استرداد، از اطلاعات اشخاص ثالث استفاده نماید.
ماده 3 –ادارات کل امور مالیاتی پس از بررسی و کنترل اسناد و مدارک و مطابقت با ضوابط اجرایی این دستورالعمل و قانون مالیات برارزش افزوده نسبت به تهیه گزارش مربوط (پیوست شماره پنج) اقدام که پس از تأیید گزارش توسط رئیس امور مالیاتی حسابرسی و استرداد/ رئیس گروه حسابرسی و استرداد (حسب مورد) اعلامیه موقت استرداد مالیات بر ارزش افزوده و عوارض اضافه دریافتی (پیوست شماره شش) صادر و بر این اساس اقدام بعمل آید.
در صورت وجود زمان کافی مندرج در این دستورالعمل (موضوع ماده 11 (و مهلت سه ماهه تبصره 6 ماده 17 قانون، ادارات کل امور مالیاتی مکلف خواهندبود پروندههای موضوع درخواست استرداد را در اولویت رسیدگی قرار داده و طبق دستورالعمل رسیدگی مربوط نسبت به رسیدگی و تهیه گزارش رسیدگی مالیاتی (موضوع ماده 26 قانون) اقدام و در صورت تأیید استرداد نسبت به تهیه و صدور برگ استرداد مالیات و عوارض اضافه دریافتی (پیوست شماره هفت) اقدام نمایند. چنانچه مؤدی گزارش حسابرسی موضوع ماده 27 قانون تنظیمی توسط سازمان حسابرسی یا مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران
رسمی را در مهلت مقرر ارائه نماید، حسب مقررات بر اساس گزارش مذکور نسبت به تهیه و صدور برگ استرداد مالیات و عوارض اضافه دریافتی اقدام خواهد شد.
تبصره- بدیهی است پروندههایی که جهت استرداد بررسی شده و برگ اعلامیه موقت استرداد مالیات برارزش افزوده و عوارض اضافه دریافتی صادر گردیده و نسبت به استرداد وجوه، معادل ابرازی مؤدی اقدام شده و در گزارش رسیدگی نهایی مغایرتی وجود نداشته باشد و همچنین در صورتی که مبلغ استرداد کمتر تأیید شده باشد و مؤدی نسبت به مبلغ تعیین شده تمکین نماید، تهیه برگ استرداد (پیوست شماره هفت) ضرورتی نداشته و با تأیید مراتب استرداد در گزارش نهایی، پرونده از این حیث مختومه تلقی میگردد.
ماده 4 –نحوه کنترل و رسیدگی اسناد و مدارک جهت استرداد ؛
الف – فرایند کنترل و رسیدگی اسناد و مدارک جهت استرداد در خصوص واردات ماشینآلات و تجهیزات خطوط تولید:
الف- 1 ) اخذ تصویر گواهی دریافت چک (توسط سازمان امور مالیاتی کشور)
الف- 2 ) اخذ تصویر مجوز وزارت صنایع و معادن در رابطه با معافیت حقوق ورودی ماشینآلات و تجهیزات خطوط تولید مصوب 1359/2/24 شورای انقلاب
الف- 3 ) بررسی اسناد ومدارک حسابداری مبنی بر ثبت فعالیت های مربوط به واردات ماشینآلات خطوط تولید تا انتقال به حساب داراییهای ثابت ( حسابهای سفارشات، اعتبارات اسنادی، داراییهای ثابت و …)
الف – 4 ) مشاهده عینی ماشینآلات و تجهیزات خطوط تولید توسط مامور رسیدگی
الف – 5) بررسی رعایت شرایط پیشبینی شده در دستورالعمل 87305 مورخ 87/8/25 سازمان امور مالیاتی کشور در خصوص صدور گواهی اخذ چک به نیابت از گمرک جمهوری اسلامی ایران
الف – 6 ) اظهارنظر در خصوص نصب و کارکرد ماشین آلات و تجهیزات در خط تولید
الف – 7 ) بررسی سرفصلهای حساب مرتبط با چکهای تسلیمی به اداره امور مالیاتی در دفاتر قانونی (حسابهای انتظامی،
حسابهای پرداختنی، اسناد پرداختنی و …)
الف – 8 ) اظهارنظر در مورد ماشینآلات و تجهیزات خطوط تولید، به لحاظ اینکه کالاهای تولیدی توسط ماشینآلات مذکور
کالاهای معاف موضوع ماده 12 قانون نباشد.
تبصره: در صورتی که ماشینآلات مذکور به منظور تولید کالاهای معاف وارد گردیده باشند با توجه به مفاد تبصرههای 2 و 3 ماده 17 قانون، مالیات و عوارض قابل استرداد نبوده و لازم است وجه چکهای دریافتی وصول گردد.
ب – فرایند کنترل و رسیدگی اسناد و مدارک جهت استرداد مربوط به صادرات کالا و خدمات و هرگونه اضافه پرداختی برای فعالیت عادی در دوره مالیاتی مورد رسیدگی:
ب – 1 ) کنترل اطلاعات اظهارنامه و درخواست استرداد با اسناد و مدارک ارائه شده توسط مؤدی
ب -2 ) کنترل اعتبار مالیاتی خرید و هزینهها و بررسی صحت اقلام اطلاعاتی مندرج در صورتحساب و مبالغ مالیات و عوارض پرداختی
ب – 3 ) بررسی و احراز صحت مدارک مثبته خرید و هزینهها و کنترل رعایت ضوابط صدور صورتحساب
ب – 4 ) انطباق مدارک مثبته خرید خارجی و هزینههای وارداتی با پروانه گمرکی (فاکتور، بیمه نامه، بارنامه و ….)
ب – 5 ) بازدید از دارایی ثابت خریداری شده به استناد صورتحسابهای خرید داخلی
ب – 6 ) بررسی صورتحسابهای فروش و درآمد خدمات و ردیابی ثبت آن در دفاتر و تطبیق با مدارک پشتوانه آنها
ب – 7 ) کنترل و بررسی حساب برگشت از فروش و مدارک مثبته مربوط به کالاهای مرجوعی
ب – 8 ) احراز صحت مدارک مثبته خروج کالا (پروانه صادراتی گمرک) در مورد صادرات کالا
نکته مهم: با توجه به اینکه مؤدیان واردکننده ماشینآلات و تجهیزات خطوط تولید طبق ماده 21 قانون مکلفند اظهارنامه مربوط را تسلیم و در صورت وجود مازاد اعتبار مالیاتی می بایست جهت استرداد اقدام شود، لذا ادارات کل امور مالیاتی مکلفند با توجه به نحوه کنترل و رسیدگی اسناد و مدارک مربوط به سایر فعالیتهای اقتصادی طبق بند ب ماده 4 این دستورالعمل حسب مورد بررسی و اقدام لازم طبق مقررات قانونی بعمل آورند.
ماده 5 -مؤدیان متقاضی استرداد در نظام مالیات بر ارزش افزوده بایستی حداکثر ظرف مدت سی روز از تاریخ انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه موضوع ماده (21 ) نسبت به تهیه و تسلیم فرم تکمیل شده درخواست استرداد به همراه اسناد و مدارک درخواستی ( موضوع ماده 2 ) به اداره امور مالیاتی اقدام نمایند.
ماده 6 -در صورت عدم امکان ارائه تمام یا بخشی از اسناد و مدارک در مهلت مقرر موضوع بند 1-5 ماده یک و ماده پنج این دستورالعمل (سی روز)، مؤدیان مالیاتی می توانند با ارائه درخواست کتبی قبل از پایان مهلت سی روز اولیه طبق فرم نمونه پیوست شماره 3 به اداره امور مالیاتی ذیربط، تقاضای تمدید مهلت حداکثر تا پانزده روز دیگر از تاریخ انقضای مهلت ماده پنج جهت ارائه اسناد و مدارک را نمایند. در صورت ارائه اسناد و مدارک درخواستی موضوع استرداد در مهلت تمدید شده، 2مؤدی درخصوص موضوع تبصره 6 ماده 17 نسبت مدت تمدید شده ادعایی نخواهد داشت.
در صورت عدم تکمیل و ارائه اسناد و مدارک ظرف مهلتهای مذکور، درخواست استرداد کأن لم یکن تلقی شده و اضافه پرداختی اظهار شده مؤدی با رعایت سایر مقررات مربوطه (از جمله اختیار سازمان به رسیدگی و حسابرسی) به حساب مالیات و عوارض دوره بعد منظور خواهد شد.

تبصره 6 ماده هفده – مبالغ اضافه دریافتی از مؤدیان بابت مالیات موضوع این قانون، در صورتی که ظرف سه ماه از تاریخ درخواست مؤدی مسترد نشود، مشمول خسارتی به میزان دو درصد 2% در ماه نسبت به مبلغ مورد استرداد و مدت تأخیر خواهد بود.

ماده 7 -مأموران مالیاتی مکلفند در اجرای فرایند استرداد ماشینآلات و تجهیزات خطوط تولید در هنگام عودت چکهای تسلیمی که در اجرای بخشنامه شماره 127374 مقام عالی وزارت یا تبصره دو ماده 2 ضوابط اجرایی استرداد اخذ گردیده است میبایست بصورت کتبی از مؤدی رسید اخذ نمایند.
ماده 8 -برنامه رسیدگی و حسابرسی استرداد متأثر از محدودیت زمانی تبصره 6 ماده 17 و بند ط راهنمای استرداد میباشد، لذا رسیدگی جامع استرداد به لحاظ اهمیت موضوع میبایست در قالب دستورالعمل رسیدگی مالیات برارزش افزوده نسبت به دوره مالیاتی مربوط صورت پذیرد.
ماده 9 -مأموران مالیاتی مکلفند با رعایت مهلت زمان استرداد موضوع ماده ۱۱ ضوابط اجرایی استرداد با استفاده از روشهای رسیدگی نسبت به تایید پرداختهای مؤدی در کنترلهای اولیه اطمینان معقول کسب نماید.
ماده 10 -استرداد اضافه پرداختی مالیات و عوارض با توجه به تفویض اختیار ادارات کل امور مالیاتی پس از بررسیهای لازم و انجام فرآیند استرداد، از طریق حساب استرداد (قابل برداشت) ادارات کل امور مالیاتی با امضای ذیحساب و مدیرکل مربوطه انجام میشود و در متن چکهای استرداد میبایستی منابع مالیات و عوارض مربوط به استرداد به تفکیک قید گردد.
ماده 11 -ادارات کل امور مالیاتی ذیربط ظرف حداکثر یک ماه اداری پس از ارائه اسناد و مدارک توسط مؤدی نسبت به استرداد وجوه طبق ضوابط و یا اعلام عدم مشمولیت استرداد به مؤدی حسب مورد اقدام خواهند نمود.
ماده 12 -ادارات کل امور مالیاتی مکلف میباشند در پایان هر ماه گزارش استرداد وجوه را به تفکیک تعداد موارد استرداد، نام مؤدی، شماره اقتصادی، تاریخ درخواست استرداد، تاریخ رسیدگی، منابع استرداد، علت درخواست استرداد، مبلغ مالیات و عوارض و خسارت موضوع تبصره شش ماده هفده (پیوست شماره هشت) به معاونت مالیات برارزش افزوده اعلام نمایند.
ماده 13 -ادارات امور مالیاتی مکلفند اعلامیه موقت استرداد یا برگ استرداد مالیات بر ارزش افزوده و عوارض اضافه دریافتی را در چهار نسخه تنظیم و پس از مهر و امضاء توسط رئیس گروه و رئیس امور مالیاتی مربوط جهت اقدامات قانونی بعدی به اداره کل مربوطه ارسال نمایند، نسخ اعلامیه موقت استرداد/ برگ استرداد به شرح ذیل میباشد:
1 -مؤدی مالیاتی
2 -اداره امور حسابرسی و استرداد
3 -اداره حسابداری
4 -اداره امور خدمات مؤدیان
ماده 14 -ادارات کل امور مالیاتی با رعایت مهلتهای مقرر در این دستورالعمل و تبصره 6 ماده 17 قانون، بر اساس برگ استرداد و یا اعلامیه موقت استرداد مکلفند نسبت به استرداد وجوه مالیات برارزش افزوده و عوارض مربوط به مؤدیان اقدام نمایند.
ماده 15 -ضوابط و شرایط استرداد موضوع فصل نهم قانون مالیات برارزش افزوده تابع آئیننامه اجرایی موضوع ماده 49 قانون مذکور بوده و از احکام و شرایط مقرر در این دستورالعمل مستثنی میباشد.
توجه : این دستورالعمل در پانزده ماده و پانزده تبصره تهیه و تنظیم گردیده است که برای انجام امور استرداد مالیات بر ارزش افزوده و عوارض مربوط جاری خواهد بود.