گواهی مبداء

گواهی مبدا در ماده ۱۷ قانون امور گمرکی اینچنین تعریف شده است :

گواهی مبدا Certificate of origin فرم های متحد الشکل در بیشتر کشورها برای گواهی مبدا معمولی و گواهی مبدا فرم A در اختیار اتاق های بازرگانی قرار دارد که متقاضی برای صدور مراجعه می کند. گواهی مبدا که به این ترتیب تهیه می شود با استفاده از مندرجات پروانه صادراتی که گمرک صادر می نماید و بارنامه حملی که به موجب آن کالا از کشور خارج می شود، تنظیم می گردد.

گواهی مبدا یکی از مدارک اصلی برای اظهار کالاهای وارداتی تجاری به ایران می باشد. اما واردات کالا به صورت پته ( غیر تجاری) نیازی به ارائه گواهی مبدا ندارد.

برای تعیین کشور مبدا ( محل ساخت کالا) نیز قواعدی وجود دارد که شما می توانید این اطلاعات را در اینجا بخوانید.

هرگاه وارد کننده گواهی مبدا برای کالای وارداتی خود ارائه ننماید می تواند با مراجعه به گمرک ایران و با ذکر دلایل موجه نامه معافیت از ارائه گواهی مبدا را از گمرک ایران دریافت و به گمرکات اجرایی ارائه نماید. بعضی از گمرکات تهران با دریافت مبلغی سپرده نزدیک ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان از صاحب کالا می خواهند که گواهی مبدا را بعدا به گمرک ارائه نماید و بعد از گذشت مدت زمان تعیین شده که بین ۱ تا ۳ ماه می باشد اگر صاحب کالا گواهی مبدا ارائه نکرد وجه سپرده دریافتی به درآمد قطعی گمرک منظور می شود.

نمونه فرم خام گواهی مبدا :

مندرجات گواهی مبدأ :

۱٫ مشخصات فرستنده یا صادرکننده کالا بر اساس بارنامه حمل ۲٫ مشخصات گیرنده کالا بر اساس بارنامه حمل ۳٫ کشور سازنده بر اساس مندرجات پروانه گمرکی ۴٫ مشخصات وسیله حمل بر اساس بارنامه حمل ۵٫ مشخصات محموله و کالا بر اساس پروانه گمرکی و بارنامه حمل ۶٫ وزن ناخالص، وزن خالص و نوع بسته بندی کالا ۷٫ امضای گواهی مبدأ توسط صادرکننده کالا ۸٫ امضای گواهی مبدأ توسط مرجع صادر کننده گواهی مبدأ

مراجع صادر کننده گواهی مبدأ:

مراجع صادر کننده گواهی مبدأ، اتاق های بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بوده و در مناطق آزاد سازمان منطقه آزاد اقدام به صدور گواهی مبدأ می نماید.

مدارک مورد نیاز برای صدور گواهی مبدأ:

۱٫ تصویر پروانه گمرکی ۲٫ تصویر بارنامه حمل ۳٫ تصویر کارت بازرگانی ۴٫ فرم گواهی مبدأ تایپ شده به زبان انگلیسی بدون لاک و قلم خوردگی ۵٫ فیش بانکی هزینه صدور گواهی مبدأ

صدور گواهی مبدا کالاهای فاسد شدنی :

در مواردی که صادر کننده اقدام به صدور کالاهای فاسد شدنی (میوه، تره بار، گل و گیاه، ماهی و میگو، لبنیات) می نماید با اخذ تعهد از صادر کننده (مبنی بر ارائه مدارک بعد از یک هفته) گواهی مبدأ صادر می شود. بدیهی است مدارک ارائه شده بعدی می بایست منطبق بر مندرجات گواهی مبدأ اخذ شده باشد.

صدور گواهی مبدا فرش ها و گلیم های دستبافت :

در مورد صادرات فرش ها و گلیم های دستبافت ارائه اصل پروانه گمرکی جهت رویت الزامی است. همچنین در مواردی که به دلایلی مراجع صادر کننده گواهی مبدأ نسبت به اصالت تصویر پروانه گمرکی تردید داشته باشند، می توانند اصل پروانه گمرکی یا بارنامه حمل را مطالبه نمایند.

گواهی مبدا به شکل های زیر صادر می شود:

۱٫ فرم های A یا GSP (GENERALIZED SYSTEM OF PREFERENCES) که برای صادرات به کشورهای اروپایی، آمریکایی، اقیانوسیه، ژاپن، ترکیه، قزاقستان و قرقیزستان مورد استفاده قرار می گیرد.
۲٫ فرم های گواهی مبدأ (CERTIFICATE OF ORIGIN) برای کشورهای عربی، آسیایی (به غیر کشورهای اشاره شده در شماره ۱ و کشورهای آفریقایی مورد استفاده قرار می گیرد.
۳٫ فرم های GSTP (GLOBAL SYSTEM OF TRADE PREFERENCES) CERTIFICATE OF ORIGIN برای آن تعداد از کشورهایی که برای کالای خاص با ایران توافق نامه ترجیحی دارند، صادر می شود.
۴٫ فرم های PTA برای صادرات به کشور پاکستان صادر می شود.

 اصلاح گواهی مبدا :

در صورتی که مندرجات اصلی گواهی مبدأ تغییری نکند و فقط اشتباه تایپی باشد، می بایست گواهی مبدأ صادره قبلی را عودت نموده و گواهی مبدأ جدید دریافت نماید. لیکن در مواردی که یکی از مندرجات اصلی از جمله آدرس صادر کننده، آدرس گیرنده، مشخصات وسیله حمل و مشخصات کمی و کیفی کالا تغییر کند، می بایست بارنامه جدید ارائه شود تا بر اساس آن اصلاحات صورت گرفته و گواهی مبدأ جدید صادر شود.

صدور گواهی مبدا برای کالای خارجی وارد شده به ایران :

ر چنین مواردی می بایست مدارک ورود که شامل گواهی مبدأ، بارنامه حمل به ایران، پروانه ورود و مدارک خروج که شامل پروانه گمرکی صادراتی، بارنامه حمل از ایران به کشور مقصد و گواهی مبدأ تایپ شده که در آن مبدأ کالا مشخص باشد ارائه شود.

تذکرات مهم :

۱-دارندگان کارت بازرگانی با ارائه مدارک می توانند از هر یک از اتاق های بازرگانی گواهی مبدأ دریافت نمایند.
۲-در کشورهای آسیای شرقی از جمله سنگاپور، چین، تایوان، هنگ کنگ، مالزی، کره و تایلند از هر دو نوع فرم می توان استفاده نمود.
۳- در مواردی که مشخصات صادر کننده در پروانه گمرکی با مشخصات صادر کننده در بارنامه تفاوت داشته باشد. چنانچه صادر کننده در بارنامه خود دارای کارت بازرگانی معتبر باشد و تقاضای دریافت گواهی مبدأ به نام خود را داشته باشد، می بایست صادر کننده پروانه طی نامه ای خطاب به واحد صدور گواهی مبدأ پروانه صادراتی خود را با ذکر مشخصات جهت دریافت گواهی مبدأ به نام صاحب بارنامه واگذار نماید. در چنین مواردی ارائه تصویر کارت بازرگانی طرفین الزامی است.
۴- شرکت های حمل دارای کارت عضویت می باشند، نه کارت بازرگانی. لذا مجوز صادرات ندارند و صدور گواهی مبدا به نام آنان امکان پذیر نیست.
۵- برای اشخاص حقیقی امضای و برای اشخاص حقوقی امضای مدیرعامل و مهر شرکت در گواهی مبداء صادره الزامی است.
۶- برای امضای فرم A دارندگان کارت بازرگانی علاوه بر خودشان می توانند به طور رسمی امضای افراد دیگری از جمله اعضاء هیات مدیره که در روزنامه رسمی نام آن ها آمده است را به اتاق معرفی نمایند. چنانچه به غیر از دارندگان کارت هر فرد دیگری امضای نماید، می بایست حتماً قبلاً امضای ایشان توسط دارنده کارت به واحد صدور گواهی مبدأ معرفی و کلیه مسئولیت های ناشی از اقدام ایشان را بپذیرد.